وقتی برای ساخت سقف یک ویلا در شمال، یک سوله صنعتی در اصفهان یا حتی یک حصار موقت در تهران به بازار آهن مراجعه میکنید، با دنیایی از اعداد و ارقام روبرو میشوید. یکی از مهمترین این اعداد که مستقیماً بر کیفیت، دوام و البته هزینه تمام شده پروژه شما تأثیر میگذارد، ضخامت ورق سینوسی است. انتخاب اشتباه در این زمینه میتواند به معنای یک سقف ضعیف باشد که با اولین برف سنگین خم میشود، یا هزینهای اضافی که هیچ ضرورتی نداشته است.
بنابراین، شناخت ضخامتهای استاندارد و کاربرد هر یک، اولین قدم برای یک خرید مستقیم از کارخانه یا هر فروشنده معتبر دیگری است. این دانش به شما کمک میکند تا با دید بازتری مشاوره فنی بگیرید و بهترین گزینه را برای نیاز خود انتخاب کنید.
ضخامتهای رایج ورق سینوسی کدامند؟
در بازار ایران، ورقهای سینوسی گالوانیزه معمولاً در ضخامتهای ۰.۳۰، ۰.۳۵، ۰.۴۰، ۰.۵۰ و ۰.۶۰ میلیمتر تولید و عرضه میشوند. پرمصرفترین و استانداردترین ضخامت برای اکثر کاربردهای سقفی (مانند ویلا و سوله) ضخامت ۰.۵۰ میلیمتر (نیم میل) است. ضخامت ۰.۴۰ میلیمتر به عنوان گزینهای اقتصادیتر و ضخامت ۰.۶۰ میلیمتر برای کاربردهای صنعتی سنگین استفاده میشود.
تحلیل و کاربرد هر ضخامت در بازار
هر کدام از این ضخامتها برای کاربرد خاصی مناسب هستند. بیایید نگاهی دقیقتر به آنها بیندازیم:
۱. ضخامت ۰.۳۰ و ۰.۳۵ میلیمتر (ورقهای بسیار نازک)
این ورقها نازکترین گزینههای موجود در بازار هستند. به دلیل مقاوط پایین، استفاده از آنها برای سقفهای دائمی به هیچ عنوان توصیه نمیشود. این ورقها به راحتی قر میشوند و در برابر باد و بارهای سنگین مقاومت ندارند.
- کاربرد اصلی: حصارکشی موقت دور پروژههای ساختمانی، ساخت تابلوهای موقت، یا پوششهای بسیار سبک که هیچ باربری ندارند.
۲. ضخامت ۰.۴۰ میلیمتر (گزینه اقتصادی)
این ضخامت یک انتخاب اقتصادی برای کاربردهای سبک است. اگرچه از ورق نیم میل ضعیفتر است، اما برای بسیاری از مصارف کفایت میکند. ضخامت مهم است برای سقف.
- کاربرد اصلی: سقف آلاچیق و پارکینگ، پوشش دیوار سوله (سایدینگ)، سقف ساختمانهای کوچک در مناطقی که بارش برف ندارند، و ساخت درب و پنجرههای آهنی سبک.
۳. ضخامت ۰.۵۰ میلیمتر (استاندارد طلایی بازار)
این ضخامت، پادشاه بازار ورقهای شیروانی است. ورق نیم میل بهترین تعادل را بین استحکام، وزن و قیمت برقرار میکند. این ورق سینوسی انتخابی مطمئن برای اکثر پروژههای ساختمانی است و توسط اکثر مهندسین و نصابهای باتجربه توصیه میشود.
- کاربرد اصلی: سقف ویلاها در مناطق پربارش مانند رشت، سقف سولههای استاندارد، پوشش سقف ساختمانهای مسکونی و تجاری.
۴. ضخامت ۰.۶۰ میلیمتر (گزینه صنعتی و سنگین)
وقتی به استحکام حداکثری نیاز دارید، ورق ۰.۶ میل وارد میدان میشود. این ورق سنگینتر و گرانتر است، اما مقاومت فوقالعادهای در برابر بارهای سنگین مانند برف و فشار بادهای شدید دارد.
- کاربرد اصلی: سقف سولههای صنعتی با دهانههای بزرگ، پروژههایی در مناطق کوهستانی با بارش برف بسیار سنگین، و هر سازهای که نیاز به حداکثر دوام و استحکام دارد.
به نقل از استاد کریمی، نصاب باسابقه سقفهای شیروانی: “همیشه به کارفرما میگم روی ضخامت ورق خساست نکن. شما شاید با خرید ورق ۰.۴ به جای ۰.۵ میل، امروز چند میلیون تومن صرفهجویی کنی، ولی من برای نصبش مجبورم فاصله پرلینها (تیرهای افقی) رو کمتر کنم که هزینه زیرسازیت میره بالا. در نهایت هزینه تمام شده فرقی نمیکنه، ولی سقفت ضعیفتره. ورق نیم میل استانداردترین و بهترین گزینه برای کارهای ویلایی و سولههای معمولیه.”
داداش، حواستو جمع کن گول نخوری!
حالا که فرق ضخامتها رو فهمیدی، یه نکته بازاری بهت بگم. تو بازار آهن شادآباد بعضی فروشندهها از ناآگاهی مشتری سوءاستفاده میکنن. ورق ۰.۳۵ میل رو به اسم ۰.۴ یا ورق ۰.۴۵ رو به اسم ۰.۵ بهت میفروشن. چون با چشم تشخیصش سخته، بهترین راه چک کردن جدول وزنی هست. قبل از خرید، وزن یک برگ از ورق رو با فرمول حساب کن و با وزن واقعی که تحویل میگیری مقایسه کن. اگه اختلاف زیاد بود، یعنی ضخامتط ورق کمتره و کلاه سرت رفته! حتما از فروشنده معتبر خرید کن.
فرمول محاسبه وزن و ارتباط آن با قیمت
قیمت روز ورقهای فولادی معمولاً بر اساس وزن (کیلوگرم) اعلام میشود. بنابراین، دانستن وزن دقیق ورق به شما کمک میکند تا هزینه نهایی را به درستی برآورد کنید.
فرمول محاسبه وزن یک برگ ورق فولادی به صورت خطی:
وزن(کیلوگرم)=طول(متر)×عرض(متر)×ضخامت(میلیمتر)×۷.۸۵وزن (کیلوگرم) = طول (متر) × عرض (متر) × ضخامت (میلیمتر) × ۷.۸۵
- ۷.۸۵: چگالی آهن (وزن مخصوص) بر حسب کیلوگرم بر متر مکعب برای ضخامت یک میلیمتر است.
آیا این ضخامتها برای ورق شیروانی ذوزنقه هم صدق میکند؟
بله، اصول کلی کاملاً یکسان است. ورق شیروانی ذوزنقه نیز در همین بازه ضخامت (معمولاً از ۰.۴۰ تا ۰.۶۰ میلیمتر) تولید و استفاده میشود. انتخاب ضخامت برای آن نیز دقیقاً به همان عواملی بستگی دارد: میزان بار برف، فاصله پرلینها و نوع کاربری. این ورقها استفاده میشوند خیلی زیاد در سوله سازی به خاطر آببندی بهتر در مقایسه با سینوسی.
در نهایت، انتخاب ضخامت صحیح یک تصمیم مهندسی و اقتصادی است. برای اکثر کاربردهای رایج، ورق ۰.۵ میل یک انتخاب بیدردسر و مطمئن است، اما برای پروژههای خاص، همیشه از یک متخصص یا یک تامین کننده معتبر مشاوره فنی بگیرید تا از هدر رفتن سرمایه و به خطر افتادن ایمنی سازه خود جلوگیری کنید.
منبع علمی:
- ISIRI 2029 – “ورقهای فولادی پوشش داده شده با روی (گالوانیزه) به روش غوطه وری گرم – ویژگیها و روشهای آزمون”: این استاندارد ملی ایران، مشخصات فنی، تلرانسهای ضخامتی، کیفیت پوشش و سایر الزامات مربوط به ورقهای گالوانیزه را که ماده اولیه تولید ورقهای سینوسی و ذوزنقهای هستند، مشخص میکند.