ورقهای سینوسی (کرکرهای)، به دلیل دوام و قیمت هر متر ورق کرکره که بسیار اقتصادی است، در پوشش سقف و دیواره هزاران سوله، انبار و ویلا در سراسر ایران، از کارگاههای صنعتی تهران گرفته تا ویلاهای شمال، استفاده شدهاند. اما پس از پایان عمر مفید یک سازه، تخریب یا بازسازی، سرنوشت این حجم عظیم از ورقهای فلزی چه میشود؟ آیا این ورقهای کهنه و دمونتاژ شده، زبالههایی بیارزش هستند یا میتوانند به چرخه صنعت بازگردند؟
این مقاله به طور کامل به این سوال مهم زیستمحیطی و اقتصادی پاسخ میدهد و به شما نشان میدهد که چگونه میتوانید از ورقهای قراضه خود نیز درآمد کسب کنید.
پاسخ کوتاه: آیا ورق سینوسی بازیافت میشود؟
بله، ۱۰۰ درصد! ورق سینوسی، چه از نوع گالوانیزه، چه رنگی و چه سیاه، کاملاً قابل بازیافت است. فولاد به کار رفته در این ورقها یکی از بازیافتیترین مواد در جهان است و میتواند بدون هیچگونه افت کیفیتی، بارها و بارها ذوب شده و به محصولات فولادی جدید تبدیل شود. این ورقهای قراضه نه تنها زباله نیستند، بلکه یک منبع ارزشمند محسوب میشوند.
چرا بازیافت ورق کرکرهای هم برای جیب شما خوب است و هم برای محیط زیست؟
وقتی یک پروژه ساختمانی در اصفهان به پایان میرسد یا یک سوله قدیمی در حومه کرج تخریب میشود، ورقهای فلزی باقیمانده دو راه پیش رو دارند: دفن شدن در طبیعت و ایجاد آلودگی برای صدها سال، یا بازگشت به کوره ذوب و تبدیل شدن به ثروت.
- مزایای اقتصادی: ورقهای فولادی قراضه شما دارای ارزش پولی هستند. مراکز خرید ضایعات و انبارهای قراضه، این ورقها را به صورت کیلویی از شما خریداری میکنند. قیمت روز ضایعات آهن دائماً در حال تغییر است، اما همیشه میتوانید بخشی از هزینه تمام شده اولیه پروژه را از طریق فروش این قراضهها جبران کنید.
- مزایای زیستمحیطی: بازیافت فولاد به مراتب انرژی کمتری نسبت به تولید آن از سنگ آهن مصرف میکند. به ازای هر تن فولاد بازیافتی، در مصرف حدود ۱.۵ تن سنگ آهن، ۷۴۰ کیلوگرم زغال سنگ و ۱۲۰ کیلوگرم سنگ آهک صرفهجویی میشود. این فرآیند همچنین باعث کاهش چشمگیر آلودگی هوا و آب میگردد.
فرآیند بازیافت ورق سینوسی چگونه است؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید ورق کرکرهای کهنه شما چه سفری را طی میکند تا دوباره به یک محصول جدید تبدیل شود:
- جمعآوری و حمل: ورقها از محل پروژه جمعآوری و به انبارهای ضایعات در مناطقی مانند بازار آهن شادآباد منتقل میشوند.
- دستهبندی و پردازش: در انبار، ورقها بر اساس ضخامت و نوع پوشش (گالوانیزه، رنگی) دستهبندی میشوند. سپس توسط دستگاههای پرس قدرتمند، فشرده و به بستههای مکعبی (بسته به نوع انبار) تبدیل میشوند تا حمل آنها به کارخانه آسانتر شود.
- ذوب در کوره: این بستههای فشرده به کارخانههای ذوب فولاد ارسال میشوند. در آنجا، آنها را درون کورههای قوس الکتریکی (EAF) میاندازند. حرارت بسیار بالای کوره، فولاد را ذوب کرده و ناخالصیها، از جمله پوشش روی (در ورق گالوانیزه) و رنگ، در این مرحله جدا میشوند. این مواد را خیلی خوب بازیافت میکنن.
- تولید محصول جدید: فولاد مذاب و خالص شده، در قالبهای ریختهگری به شکل شمش یا تختال درآمده و سپس برای تولید انواع محصولات جدید فولادی، از جمله ورق خام برای ساخت دوباره ورق سینوسی، آماده میشود.
به نقل از دکتر فرهمند، کارشناس متالورژی و بازیافت مواد: “یکی از تصورات اشتباه رایج این است که فولاد بازیافتی کیفیتی پایینتر از فولاد تولیدی از سنگ آهن دارد. این تصور کاملاً غلت است. در واقع، در کورههای قوس الکتریکی مدرن، کنترل بر روی آنالیز شیمیایی مذاب به قدری دقیق است که میتوان فولاد بازیافتی با گریدهای کیفی بسیار بالا و مشخصات فنی دقیق، حتی برای کاربردهای حساس صنعتی، تولید کرد. بازیافت، کیفیت را کاهش نمیدهد، بلکه چرخه عمر ماده را تداوم میبخشد.”
دو کلوم حرف ته بازاری!
حاجی ورقهاتو دور نریز! اینا پوله! فکر نکن چون زنگ زده یا قر شده دیگه به در نمیخوره. زنگ بزن به یه ضایعاتی منصف، میاد کیلویی ازت میخره میبره. پول یه دور همی با رفقا رو راحت در میاری ازش. فقط حواست باشه سرت کلاه نره. قبلش از دو سه جا استعلام قیمت بگیر که دستت بیاد کیلویی چند برمیدارن. اگه حجمت بالاست، بگو بیان پای کار باسکول بزنن. توزیحات الکی هم قبول نکن که این رنگیه یا نازکه ارزونتره. آهن، آهنه! پولشو نقد بگیر حالشو ببر!
چگونه ارزش ورقهای قراضه خود را محاسبه کنیم؟
ارزش ورقهای کهنه شما به دو عامل اصلی بستگی دارد: وزن کل و قیمت هر کیلوگرم ضایعات آهن در روز. شما با خرید مستقیم از کارخانه در ابتدا هزینه کردهاید و حالا میتوانید بخشی از آن را بازگردانید. یک فرمول ساده برای این کار وجود دارد:
ارزش قراضه شما (تومان)=(وزن کل ورقها به کیلوگرم×قیمت روز هرکیلو قراضه)−هزینه حمل و نقل ارزش قراضه شما (تومان) = (وزن کل ورقها به کیلوگرم قیمت روز هر کیلو قراضه) – هزینه حمل و نقل ارزش قراضه شما (تومان)=(وزن کل ورقها به کیلوگرم ×قیمت روز هر کیلو قراضه)−هزینه حمل و نقل
برای مثال، اگر شما ۵۰۰ کیلوگرم ورق قراضه داشته باشید و قیمت هر کیلو ضایعات آهن ۲۰,۰۰۰ تومان باشد، ارزش آن ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان خواهد بود که باید هزینه جرثقیل و وانت را از آن کسر کنید. اینا مباحثی هستن که مهمه.
نتیجهگیری
ورق سینوسی نه تنها یک محصول ساختمانی کارآمد و اقتصادی است، بلکه یک ماده ۱۰۰% سبز و دوستدار محیط زیست نیز به شمار میرود. این ورقها در پایان عمر خود به جای تبدیل شدن به زباله، به عنوان یک ماده اولیه ارزشمند به چرخه تولید بازمیگردند. بنابراین، دفعه بعد که با ورقهای فلزی کهنه و دمونتاژ شده مواجه شدید، به یاد داشته باشید که شما با یک منبع درآمد و فرصتی برای کمک به حفظ محیط زیست روبرو هستید. برای مشاوره فنی در این زمینه و پیدا کردن یک فروشگاه معتبر برای خرید و فروش ضایعات، حتما تحقیق کنید.
منبع علمی:
- استاندارد ملی ایران INSO 20300 – “قراضه و ضایعات فلزات آهنی و غیرآهنی”: این استاندارد، به طبقهبندی انواع قراضههای آهنی (شامل ورقهای فولادی سبک) و مشخصات فیزیکی و شیمیایی مورد نیاز برای پذیرش آنها در واحدهای ذوب و بازیافت میپردازد. این منبع به خوبی نشان میدهد که یک چارچوب استاندارد و مشخص برای بازیافت این محصولات در صنعت کشور وجود دارد.