شادولاین (Shadow Line)، آن خط سایه‌ی ظریف و دقیقی که در معماری داخلی مدرن، مرز بین دیوار و سقف را بازتعریف می‌کند، بیش از یک عنصر تزئینی ساده است. این پروفیل فلزی، جلوه‌ای مینیمال و معلق به سقف می‌بخشد و تمیزی بصری فضا را دوچندان می‌کند. اما برای اجرای بی‌نقص این جزئیات، دانستن ابعاد دقیق آن حیاتی است. سوال کلیدی که هر معمار، مجری کناف و سازنده‌ای باید پاسخ آن را بداند این است: استاندارد ابعاد شادولاین چقدر است؟ آیا این ابعاد ثابت هستند یا می‌توان آن‌ها را سفارشی‌سازی کرد؟
پاسخ کوتاه: ابعاد شادولاین بسته به مدل آن (معمولاً L و F) متفاوت است، اما یک طول استاندارد تقریباً ثابت برای همه مدل‌ها وجود دارد: ۳ متر (۳۰۰ سانتی‌متر). مهم‌ترین بعد متغیر، عمق یا عرض خط سایه است که معمولاً بین ۱ تا ۲ سانتی‌متر است. ضخامت ورق نیز معمولاً ۰.۵ تا ۰.۷ میلی‌متر می‌باشد.
در این مقاله، به صورت دقیق و موشکافانه، ابعاد استاندارد مدل‌های مختلف پروفیل شادولاین، مشخصات فنی آن‌ها و نکات مهمی که باید هنگام خرید و استعلام قیمت در نظر بگیرید را بررسی خواهیم کرد. همچنین به اشتباه رایج در مورد محصولی مشابه به نام ورق شیروانی طرح شادولاین خواهیم پرداخت.
ابعاد استاندارد در مدل‌های مختلف شادولاین
پروفیل‌های شادولاین عمدتاً در دو مدل اصلی در بازار موجود هستند: مدل L و مدل F. هر کدام از این مدل‌ها برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند و ابعاد متفاوتی دارند.
۱. شادولاین مدل L (L-Track)
این مدل، رایج‌ترین و ساده‌ترین نوع شادولاین است و همانطور که از نامش پیداست، مقطعی شبیه به حرف L انگلیسی دارد.
- طول شاخه (Length): ابعاد استاندارد طول هر شاخه ۳ متر است. این طول برای پوشش‌دهی فواصل طولانی و کاهش تعداد اتصالات، بهینه است.
- عرض لبه‌ی روکار (Visible Edge Width): این همان بخشی است که “خط سایه” را ایجاد می‌کند. عرض این لبه معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ میلی‌متر (۱ تا ۲ سانتی‌متر) متغیر است. انتخاب بین این ابعاد بیشتر به سلیقه طراح و مقیاس فضا بستگی دارد. مدل ۱ سانتی‌متری ظریف‌تر و مدل ۲ سانتی‌متری، خط سایه واضح‌تری ایجاد می‌کند.
- ارتفاع باله‌ی پشتی (Back Flange Height): این بخش از پروفیل که روی زیرسازی یا دیوار پیچ می‌شود، معمولاً ارتفاعی بین ۲۰ تا ۳۰ میلی‌متر (۲ تا ۳ سانتی‌متر) دارد تا اتصال محکم و پایداری را فراهم کند.
- ضخامت ورق (Thickness): برای اطمینان از استحکام و عدم تاب برداشتن پروفیل، ضخامت استاندارد ورق فولادی گالوانیزه آن معمولاً ۰.۵، ۰.۶ یا ۰.۷ میلی‌متر است. پروفیل‌های با ضخامت کمتر از ۰.۵ میلی‌متر توسیه نمی‌شوند.
۲. شادولاین مدل F (F-Track)
این مدل که به آن “درز انقطاع” یا “درز کنترلی” نیز گفته می‌شود، مقطعی شبیه به حرف F انگلیسی دارد و علاوه بر ایجاد خط سایه، لبه‌ی برش خورده‌ی پنل گچی (کناف) را نیز در خود جای می‌دهد.
- طول شاخه (Length): مشابه مدل L، طول استاندارد این پروفیل نیز ۳ متر است.
- عرض شیار (Groove Width): این همان فاصله یا گپ قابل مشاهده است که معمولاً ۱۰ تا ۲۰ میلی‌متر (۱ تا ۲ سانتی‌متر) می‌باشد.
- عمق نشیمن پنل (Panel Seat Depth): این قسمت برای قرارگیری لبه‌ی پنل گچی طراحی شده و عمق آن معمولاً ۱۲.۵ تا ۱۳ میلی‌متر است تا با ضخامت استاندارد پنل‌های گچی (۱۲.۵ میلی‌متر) کاملاً هماهنگ باشد.
- ضخامت ورق (Thickness): ضخامت ورق این مدل نیز مانند مدل L، بین ۰.۵ تا ۰.۷ میلی‌متر است تا استحکام لازم برای نگهداری لبه پنل را داشته باشد.
حاجی، پس فرقش با ورق شیروانی چیه؟ گیج شدیم رفت!
آقا یه لحظه وایسا! خیلی‌ها تا اسم “شادولاین” رو می‌شنون، یاد سقف شیروونی ویلاهای شمال می‌افتن. ببین، اون یه محصول کاملاً متفاوته به اسم ورق شیروانی طرح شادولاین. اون یه ورق فولادی رنگی و فرم داده شده‌س که برای پوشش سقف‌های شیبدار استفاده میشه و ابعادش هم اصلاً ربطی به این پروفیل‌های ۳ متری نداره. اون متری حساب میشه، این شاخه‌ای. پس موقع خرید حواست باشه این دو تا رو قاطی نکنی، که یهو زنگ بزنی به بازار آهن شادآباد دنبال شادولاین ۳ متری، طرف فکر کنه برای سقف سوله میخوای! خیلی باید دقت کنی به این چیزا، بعدا تو پروژه به مشکل نخوری.
یک مجری باتجربه کناف می‌گوید: “ابعاد شادولاین، الفبای اجرای یک سقف تمیز است. اگر عرض شیار را اشتباه انتخاب کنی، کل حس و حال طراحی به هم می‌ریزد. اگر طول شاخه‌ها нестандарт (غیراستاندارد) باشد، پرت کار زیاد می‌شود و هزینه تمام شده بالا می‌رود. همیشه قبل از خرید عمده برای پروژه‌های بزرگ در تهران، کرج یا شیراز، یک نمونه می‌گیرم و با کولیس ضخامت و ابعادش را چک می‌کنم. این یک مزیت بسیار مهم برای جلوگیری از ضرر است.”
نکات کلیدی در خرید بر اساس ابعاد
هنگام جستجو برای خرید مستقیم از کارخانه یا یک فروشگاه معتبر، دانستن ابعاد استاندارد به شما کمک می‌کند تا انتخاب هوشمندانه‌تری داشته باشید.
- بررسی کاتالوگ: از تامین کننده بخواهید کاتالوگ یا مشخصات فنی محصول را در اختیارتان بگذارد. ابعاد دقیق باید در آن ذکر شده باشد.
- استعلام قیمت دقیق: هنگام استعلام قیمت، حتماً مدل (L یا F)، عرض خط سایه (مثلاً ۱ سانت) و ضخامت ورق (مثلاً ۰.۶ میل) را مشخص کنید. قیمت روز بر اساس این پارامترها متغیر است.
- محاسبه تعداد: با داشتن طول استاندارد ۳ متر، می‌توانید به راحتی تعداد شاخه‌های مورد نیاز پروژه خود را محاسبه کنید.
فرمول محاسبه تعداد شاخه:
تعداد شاخه = (محیط فضا به متر) ÷ ۳
به یاد داشته باشید که همیشه ۱۰% بیشتر برای برشکاری و پرت احتمالی سفارش دهید.
جمع‌بندی: ابعاد استاندارد، کلید اجرای بی‌نقص
درک استاندارد ابعاد شادولاین، اولین قدم برای اجرای یک خط سایه حرفه‌ای و زیباست. طول استاندارد ۳ متری، عرض خط سایه ۱ تا ۲ سانتی‌متری و ضخامت ورق ۰.۵ تا ۰.۷ میلی‌متری، پارامترهای کلیدی هستند که باید هنگام طراحی، برآورد هزینه و خرید در نظر داشته باشید. با شناخت این ابعاد، می‌توانید با اطمینان بیشتری با فروشندگان بازار آهن صحبت کنید، لیست قیمت دقیق‌تری دریافت نمایید و در نهایت، جزئیاتی بی‌نقص و چشم‌نواز در پروژه خود خلق کنید که کیفیت کار شما را به سطح بالاتری ارتقا می‌دهد.
منبع علمی:
- Etex Group (Siniat/Knauf): “Drywall Construction Handbook”. کتابچه‌های راهنمای اجرایی تولیدکنندگان بزرگ سیستم‌های ساخت و ساز خشک (مانند کناف و سینیات)، حاوی جزئیات دقیق ابعادی و مشخصات فنی پروفیل‌های جانبی مانند شادولاین مدل L و F هستند. این اسناد به عنوان مرجع اصلی برای ابعاد استاندارد در صنعت شناخته می‌شوند.